سرطان چیست و چگونه بوجود می آید؟
سرطان به دسته ای از بیماری هایی گفته می شود که عامل رشد غیرطبیعی سلولهای بدن هستند . یک تومور درواقع دستهای از سلولها هستند که طی یک رشد غیر قابل کنترل بهوجود آمدهاند و معمولاً درنهایت به تشکیل یک توده میانجامند، اما این توده میتواند در سرتاسر بدن گسترش یابد.
این تومورها به دو دسته تومورهای بدخیم و خوش خیم تقسیم شده که تومورهای خوش خیم تهدید کننده حیات نمی باشند، احتمال بروز سرطان در همه سنین وجود دارد ولی با افزایش سن زیادتر می شود، بیش از ۴۰% سرطان ها قابل پیشگیری هستند.
این بیماری در هر قسمت از بدن مانند خون، پوست، سیستم گوارش، سیستم ادراری تناسلی، استخوان، ماهیچه، چشم و … ممکن است آغاز شود و در مراحل پیشرفته به سایر نواحی بدن گسترش یابد. بسته به این که توده تشکیل شده در کدام بخش از بدن باشد، علائم ظاهر شده نیز متفاوت خواهد بود. عوامل مختلفی در ابتلا به سرطان نقش دارند، ازجمله عوامل ژنتیکی، مواد شیمیایی، پرتوها و …
روشهای درمانی زیادی برای سرطان وجود دارد که باتوجه به نوع و میزان پیشرفت آن متفاوت خواهد بود؛ این روشها یا به درمان میانجامند و یا سرعت پیشرفت بیماری را کاهش میدهند. روشهای مختلفی مانند جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، دارو درمانی و … وجود دارد؛ معمولاً جراحی در مراحل اولیه سرطان انجام میشود و گاهی لازم است برای درمان نوع خاصی از سرطان از ترکیبی از روشهای موجود استفاده شود.
علائم و نشانههای سرطان
سرطان در آغاز، هیچ نشانهای ندارد. علائم و نشانههای آن زمانی ظاهر میشوند که سلولها رشد کرده و ریشه دوانده باشند. نشانههای این بیماری بستگی به نوع و محل آن دارد، بسیاری از این علائم بین تمامی سرطانها مشترک هستند و برخی علائم، اختصاصی میباشند.
علائم موضعی سرطان
علائم موضعی ممکن است به سبب توده توموری یا جراحتی که به علت وجود تومور ایجاد شده است، ظاهر شوند. به عنوان مثال، تودهای که طی سرطان ریه در ریهها ایجاد میشود میتواند منجر به انسداد برونشها شده و به ایجاد سرفه یا ذات الریه منجر شود؛ سرطان مری ممکن است سبب باریک شدن مجرای مری شود که عمل بلع را سخت و دردناک خواهد کرد؛ سرطان کولورکتال سبب میشود مجرای دفع باریک و یا مسدود شود؛ تودههای موجود در سینه یا بیضه میتوانند برآمدگیهای قابل رؤیتی ایجاد کنند؛ زخمهای ایجاد شده میتوانند سبب خونریزی شوند که اگر این خونریزی در ریهها صورت گیرد ممکن است سرفههای خونی به دنبال داشته باشد، اگر در روده ایجاد شود مدفوع خونی ایجاد میکند، اگر در مثانه ایجاد شود ادرار خونی را سبب خواهدشد و اگر در رحم ایجاد شود به خونریزی در ناحیه واژینال منجر خواهدشد. سرطان در مراحل ابتدایی بدون درد است اما بیماران در مراحل پیشرفته ممکن است حس درد را نیز تجربه کنند. برخی سرطانها میتوانند سبب تشکیل مایع در ناحیه سینه و شکم شوند.
علائم سیستمیک سرطان
برخی علائم در طی سرطان وجود دارند که صرفاً در محل ایجاد تومور ظاهر نمیشوند بلکه بدن را بهصورت کلی و سیستمیک درگیر میکنند، این علائم شامل کاهش وزن ناخواسته، تب، خستگی مفرط و تغییرات پوستی میباشد.
علت ایجاد سرطان
در ۹۰ تا ۹۵ درصد موارد، جهشهای ژنتیکی و فاکتورهای محیطی سبب ایجاد سرطان میشوند؛ در ۵ تا ۱۰ درصد باقیمانده، وراثت دخالت دارد. منظور محققان از فاکتورهای محیطی، عواملی هستند که ازنظر ژنتیکی قابل به ارث رسیدن نیستند؛ از فاکتورهای محیطی رایجی که میتوانند به مرگ به سبب سرطان منجر شوند میتوان به موارد زیر اشاره کرد: دخانیات (۳۰-۲۰%)، رژیم نامناسب و چاقی (۳۵-۳۰%)، عفونتها (۲۰-۱۵%)، اشعهها (اعم از اشعههای یونیزه کننده و غیریونیزه کننده، بیش از ۱۰%)، استرس، کم تحرکی و آلودگی.
روش های تشخیص سرطان
غالب سرطانها را میتوان ازطریق علائم و نشانهها در همان مراحل ابتدایی شناسایی کرد، هرچند که علائم به تنهایی کافی نمیباشند و برای تشخیص دقیق باید نمونه بافتی تهیه شده و توسط یک پاتولوژیست بررسی شود. تستهای پزشکی رایجی که بر روی افراد مشکوک به سرطان صورت میگیرد شامل تست خون، اشعه ایکس، سی تی اسکن و اندوسکوپی است.
تشخیص بافتی، که توسط بیوپسی صورت میگیرد میتواند نوع سلول درحال تقسیم، مرحله هیستولوژیکی آن، اختلال ژنتیکی و سایر موارد را مشخص کند. با بررسی تمام نتایج میتوان میزان پیشرفت این بیماری و همچنین بهترین راه درمان را یافت.اونکوژنتیک و ایمونوهیستوشیمی سایر تستهای بافتی هستند؛ این روشها اطلاعاتی پیرامون تغییرات ملکولی (مانند جهش، ژنهای ادغام شده و تغییرات کمی کروموزومی) را در اختیار ما میگذارند و همچنین در تشخیص و درمان سرطان کمک کننده خواهندبود.
انواع سرطان و دلایل به وجود آورنده آن
سرطان لب: سیگار، تابش طولانی مدت اشعۀ آفتاب.
• سرطان حفرۀ دهان: الکل، کمبود آهن و ویتامین، سیفیلیس ، علل قارچی و ویروسی.
• سرطان گلو: سیگار، الکل.
• سرطان مری: الکل، چای داغ، ماهی دودی، تریاک، ترسی زیاد، کمبودهای غذایی، علل ناشناخته.
• سرطان ریه: سیگار، ترکیبات، رادیواکتیو و معدنی.
• سرطان معده: تغذیه نامناسب، علل گوارشی، ارث، جنس ( بیشتر در مردان هست و در گروه خونی A)، سیگار ، علل ناشناخته.
• سرطان روده: مصرف زیاد چربیهای حیوانی و مصرف کم سبزیجات و میوه، ارث، علل داخلی، سیگار .
• سرطان کبد: هپاتیت C و B مزمن، مصرف اتانول و الکل، سیروز، داروهای دوپینگ ( انرژی زا).
• سرطان کیسه صفرا: سنگهای مزمن کیسه صفرا، علل ناشناخته.
• سرطان لوزالمعده ( پانکراس ): عفونتها، سیگار، گوشتهای حیوانی زیاد، علل ناشناخته.
• سرطان کلیه: سیگار، ارث، علل ناشناخته.
• سرطان مثانه: انگل شیستوزومیا، سنگ مثانه، داروها، عفونتها، مواد شیمیایی، سیگار.
• سرطان پروستات: ترکیبات نفتی، علل هورمونی، سیگار، علل ناشناخته.
• سرطان تخمدانها: استروژن زیاد، علل ناشناخته.
• سرطان رحم و گردن رحم: ویروسها، استروژن زیاد، سیگار، چاقی، مقاربت جنسی، فقر اجتماعی و اقتصادی.
• سرطان پستان: ژنتیکی، زنانی که پس از ۳۰ سالگی آبستن می شوند، اشعۀ یونیزان، زنانی که هرگز حامله نشوند، سیگار.
• سرطان پوست: اشعۀ آفتاب، مواد معدنی، پوست روشن، آرسنیک، خالهای مادرزادی بدخیم.
• سرطان چشم: ناشناخته، ارث.
• سرطان گوش: عفونتهای مزمن، اشعۀ خورشیدی، علل مادر زادی.
• سرطان مغز: منشأ از سایر سرطان های بدن به ویژه سینه و پستان ( متاستاز)، علل ناشناخته.
• سرطان استخوان: داروها، اشعه، متاستاز از پستان، پروستات، کلیه، ریه، علل ناشناخته.
• سرطان خون: مادرزادی، تشعشع و مواد شیمیایی، عفونتها، علل ناشناخته.
• سرطان قلب و عروق: ارث، متاستاز از پستان و ریه و….، علل ناشناخته.
• سرطان بینی: اشعۀ خورشیدی زیاد، خالهای بدخیم.
• سرطان تیروئید: سابقۀ تابش اشعۀ رادیواکتیو به سر و گردن، جنسیت ( در زنان ۳ برابر بیشتر از مردان است )، علل ناشناخته.
دیدگاه کاربران ...
جهت رفع سوالات و مشکلات خود از سیستم پشتیبانی سایت استفاده نمایید .
دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.